ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನ ಮರಣಾನಂತರ ಮಗು ದತ್ತು ಪಡೆದ ಪತ್ನಿ; ಪಿಂಚಣಿ ಹಕ್ಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ʼಸುಪ್ರೀಂʼ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು

ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನ ಮರಣದ ನಂತರ ವಿಧವೆಯಾಗಿರೋ ಆತನ ಪತ್ನಿ ದತ್ತು ಪಡೆದ ಮಗುವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗಳ ನಿಯಮ 54 (14) (ಬಿ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ‘ಕುಟುಂಬ’ ಎಂಬ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.

1972ರ ಪಿಂಚಣಿ ನಿಯಮಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿ ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹತೆ ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಮೃತ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನಿಗೆ ಅವನ ಮರಣದ ನಂತರ ಒಂದು ಮಗು ಜನಿಸುವ ಪ್ರಕರಣ, ಆತನ ಮರಣದ ನಂತರ ಪತ್ನಿ ಮಗುವನ್ನು ದತ್ತು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿದೆ.

ಹಿಂದಿನ ವರ್ಗದ ವಾರಸುದಾರರು ಕುಟುಂಬದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಳಪಡುತ್ತಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅಂತಹ ಮಗು ಮರಣಿಸಿದ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನ ಮರಣೋತ್ತರ ಮಗುವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮರಣಾನಂತರದ ಜನಿಸಿದ ಮಗುವಿನ ಅರ್ಹತೆಯು ದತ್ತು ಪಡೆದ ಮಗುವಿಗಿಂತ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ಕೆ.ಎಂ. ಜೋಸೆಫ್ ಮತ್ತು ಬಿ.ವಿ.ನಾಗರತ್ನ ಅವರ ಪೀಠ ಹೇಳಿದೆ.

“ಆದ್ದರಿಂದ, ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ‘ಕುಟುಂಬ’ ಪದದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ನಾಮಕರಣದೊಳಗೆ ಬರುವ ವಿವಿಧ ವರ್ಗದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವನ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಎಂದರ್ಥ. ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿ ನೀಡುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ, ”ಎಂದು ಪೀಠವು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ.

ನಾಗ್ಪುರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಅಧೀಕ್ಷಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಶ್ರೀಧರ್ ಚಿಮುರ್ಕರ್ ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿ 1993ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. 1994ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು, ಅವರ ಪತ್ನಿ ಮಾಯಾ, ಶ್ರೀಧರ್‌ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಮಗುವನ್ನು ದತ್ತು ಪಡೆದರು. ಏಪ್ರಿಲ್ 1998 ರಲ್ಲಿ, ಮಾಯಾ ವಿಧುರ ಚಂದ್ರ ಪ್ರಕಾಶ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು ಮತ್ತು ಅವರೊಂದಿಗೆ ನವದೆಹಲಿಯ ಜನಕಪುರಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೃತ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸಂದಾಯವಾಗಬೇಕಾದ ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿ ತನಗೆ ಸಿಗಬೇಕೆಂದು ದತ್ತು ಪುತ್ರ ಶ್ರೀರಾಮ್‌ ಕೋರಿದ್ದಾನೆ.

ಆದರೆ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನ ವಿಧವೆ ದತ್ತು ಪಡೆದ ಮಕ್ಕಳು, ನೌಕರನ ಮರಣದ ನಂತರ  ನಿಯಮ 54 (14) (ಬಿ) ಪ್ರಕಾರ ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿ ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟ ಶ್ರೀರಾಮ್‌ನ  ಅರ್ಜಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು. CAT ಕ್ಲೈಮ್ ಅನ್ನು ಅನುಮತಿಸಿತು, ಇದನ್ನು ಮೇಲ್ಮನವಿಯಲ್ಲಿ ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು. ಈ ಆದೇಶದಿಂದ ನೊಂದ ಶ್ರೀರಾಮ್‌,  ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮೆಟ್ಟಿಲೇರಿದ್ದರು.