
ನವದೆಹಲಿ : ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆ ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 55 ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ 15 ಶಿವಲಿಂಗಗಳು, ‘ವಿಷ್ಣು’ವಿನ ಮೂರು ಶಿಲ್ಪಗಳು, ‘ಗಣೇಶ’ದ ಮೂರು, ‘ನಂದಿ’ಯ ಎರಡು, ‘ಕೃಷ್ಣ’ನ ಎರಡು ಮತ್ತು ‘ಹನುಮಾನ್’ ನ ಐದು ಶಿಲ್ಪಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ ಎಂದು ಎಎಸ್ಐ ವರದಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ವಾರಣಾಸಿ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮಸೀದಿಯನ್ನು ‘ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯದ ಮೊದಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ರಚನೆಯ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆಯೇ’ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ನಿಯೋಜಿಸಿದ ಎಎಸ್ಐ, ’17 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಔರಂಗಜೇಬ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಒಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ… ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ’. ಎಎಸ್ಐ ವರದಿಯ ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಕ್ಷಿದಾರರಿಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದ ನಂತರ ಎಎಸ್ಐ ವರದಿಯ ನಾಲ್ಕು ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಗುರುವಾರ ಸಾರ್ವಜನಿಕಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.
ಸಂಪುಟ 3 ರ ಪ್ರಕಾರ, ಎಎಸ್ಐ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ‘ಮಕರ’ ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲ್ಪ, ಒಂದು ‘ದ್ವಾರಪಾಲ’, ಒಂದು ‘ಅಪಸ್ಮಾರ ಪುರುಷ’, ಒಂದು ‘ವೋಟಿವ್ ದೇವಾಲಯ’, 14 ‘ತುಣುಕುಗಳು’ ಮತ್ತು ಏಳು ‘ವಿವಿಧ’ ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ.
55 ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲ್ಪಗಳು, 21 ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ವಸ್ತುಗಳು, ಐದು ‘ಕೆತ್ತಲಾದ ಚಪ್ಪಡಿಗಳು’ ಮತ್ತು 176 ‘ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಸದಸ್ಯರು’ ಸೇರಿದಂತೆ ಒಟ್ಟು 259 ‘ಕಲ್ಲಿನ ವಸ್ತುಗಳು’ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 27 ಟೆರಾಕೋಟಾ ವಸ್ತುಗಳು, 23 ಟೆರಾಕೋಟಾ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು (ಎರಡು ದೇವರು ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳು, 18 ಮಾನವ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೂರು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು) ಕಂಡುಬಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ವರದಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯ 40 ನಾಣ್ಯಗಳು, 21 ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ರಾಣಿ ನಾಣ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಮೂರು ಶಾ ಆಲಂ ಬಾದ್ ಶಾ -2 ನಾಣ್ಯಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಒಟ್ಟು 113 ಲೋಹದ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು 93 ನಾಣ್ಯಗಳು ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಎಲ್ಲಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನಂತರ ವಾರಣಾಸಿ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತಕ್ಕೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು, ಅದು ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ. ಕೃಷ್ಣನ ಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮರಳುಗಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದು ನೆಲಮಾಳಿಗೆ ಎಸ್ 2 ನ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ಅದರ ಆಯಾಮಗಳು: ಎತ್ತರ 15 ಸೆಂ.ಮೀ, ಅಗಲ 8 ಸೆಂ.ಮೀ, ಮತ್ತು ದಪ್ಪ 5 ಸೆಂ.ಮೀ.