ನವದೆಹಲಿ: ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಿದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನೋಟು ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣ ಆಗಿ ಇಂದಿಗೆ 7 ನೇ ವರ್ಷವಾಗಿದೆ.
ಭಾರತವು 7 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನವೆಂಬರ್ 8, 2016 ರಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಘಟನೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಯಿತು. ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಸೂಚನೆಯಿಲ್ಲದೆ, ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ 500 ಮತ್ತು 1000 ರೂ. ಮುಖಬೆಲೆಯ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗಳ ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು.
ಈ ಹಠಾತ್ ಮತ್ತು ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಕ್ರಮವು ರಾಷ್ಟ್ರದಾದ್ಯಂತ ಆಘಾತ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಜನ ತಾವು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಹೊಸ ವಾಸ್ತವತೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.
ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಕರೆನ್ಸಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ 500 ಮತ್ತು 1000 ರೂ. ಮುಖಬೆಲೆಯ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ಅಮಾನ್ಯಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಧಾನಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು, ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ ಭೀತಿ, ಆಶ್ಚರ್ಯ, ಆತಂಕವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು.
ಕಪ್ಪುಹಣ, ನಕಲಿ ಕರೆನ್ಸಿ ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವುದು ನೋಟು ಅಮಾನ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳಿದೆ. ಜನರು ತಮ್ಮ ಹಣವನ್ನು ಠೇವಣಿ ಮಾಡಲು ತಿಂಗಳುಗಟ್ಟಲೆ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದ್ದರು. ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನವು ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತಗೊಂಡಿತು. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಹಣ ಠೇವಣಿ ಇಡಲು, ಪಡೆಯಲು ಬ್ಯಾಂಕ್, ಎಟಿಎಂಗಳ ಎದುರು ದಿನಗಟ್ಟಲೇ ಕಾಯುವಂತಾಗಿತ್ತು. ಈ ಕ್ರಮದಿಂದಾಗಿ ನಗದು ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯ ಸಣ್ಣ ಉದ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಅನೌಪಚಾರಿಕ ವಲಯ, ಜನರ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟಾಗಿತ್ತು.
ಎಷ್ಟು ಕರೆನ್ಸಿ ವಾಪಸ್ ಬಂತು?
ಅಮಾನ್ಯಗೊಂಡ ಕರೆನ್ಸಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚಲಾವಣೆಗೆ 2000 ರೂ. ಮತ್ತು 500 ರೂಪಾಯಿಗಳ ಹೊಸ ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಸರ್ಕಾರ ಘೋಷಿಸಿತು. ಇದರ ನಂತರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಈಗ ಅಮಾನ್ಯಗೊಂಡಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ರೂ 500 ಮತ್ತು ರೂ 1,000 ನೋಟುಗಳನ್ನು 2017 ರವರೆಗೂ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಮಯ ವಿಸ್ತರಿಸಿದವು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಹಳೆಯ ಅಮಾನ್ಯಗೊಂಡ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚಲಾವಣೆಯಿಂದ ಹೊರಗಿಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು RBI ಕ್ರಮೇಣ 2,000 ರೂ ನೋಟು ಮುದ್ರಣ ನಿಲ್ಲಿಸಿತು.
2017-18ರ ವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿಯಲ್ಲಿ, ನವೆಂಬರ್ 8, 2016 ರ ಮೊದಲು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದ 15.41 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಮೌಲ್ಯದ 500 ರೂ. ಮತ್ತು 1,000 ರೂ. ನೋಟುಗಳಿಂದ 15.31 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಮೌಲ್ಯದ ನೋಟುಗಳನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ನಿಯಂತ್ರಕ RBI ಘೋಷಿಸಿತು. ಇದು ನೋಟು ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣದ ನಂತರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಲಾದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಅಮಾನ್ಯಗೊಂಡ ಹಳೆಯ ನೋಟುಗಳ ಶೇಕಡ 99.3 ರಷ್ಟಿದೆ.
ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆ
ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಛ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯತ್ತ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿ ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಪ್ರಧಾನಿ ಜನರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣದ ಕ್ರಮವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಭಾರತ್ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ ಫಾರ್ ಮನಿ(BHIM) ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2016 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.
2,000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು ಹಿಂದಕ್ಕೆ
ಇದರ ನಂತರ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್(RBI) ಮೇ 19, 2023 ರಂದು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ 2,000 ರೂ. ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು. ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ನಿಯಂತ್ರಕವು ಭಾರತೀಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 30 ರವರೆಗೆ ಎಲ್ಲಾ 2,000 ರೂ. ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಅಥವಾ ಠೇವಣಿ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರ ಸ್ವಾಧೀನವನ್ನು ನಂತರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 7, 2023 ಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು.
ಆಗಸ್ಟ್ 31, 2023 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, RBI 3.32 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಮೌಲ್ಯದ 2,000 ರೂ. ನೋಟುಗಳು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಮರಳಿದೆ. ಅಂದರೆ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳ ಒಟ್ಟು ಮೌಲ್ಯ 0.24 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ನೋಟು ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣದ ಪರಿಣಾಮಗಳು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಜನರ ನಡುವಿನ ಚರ್ಚೆಯ ಬಿಂದುವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿದ್ದರೂ, ಇದು ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯತ್ತ ಭಾರತದ ನಡೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ ದಿಟ್ಟ ಆರ್ಥಿಕ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಪ್ಪುಹಣದ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದ ಉದ್ದೇಶವು ಯಶಸ್ವಿಯಾದಂತಿಲ್ಲ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.
Loading ...