ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಯೂನಿಯನ್ ಬಜೆಟ್‌ಗೆ ಬಹಳ ಮಹತ್ವವಿದೆ. ಇದರ ಬೇರುಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಈ ದಾಖಲೆಯು ಸರ್ಕಾರದ ಆದಾಯ, ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ನೀತಿಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ಕೂಡ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
2025-26ನೇ ಸಾಲಿನ ಯೂನಿಯನ್ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 1 ರಂದು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಮಂಡಿಸಲಿದ್ದಾರೆ.
ಯೂನಿಯನ್ ಬಜೆಟ್ ನ ಇತಿಹಾಸ
ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಯೂನಿಯನ್ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು 1860ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 7ರಂದು ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ನ ಹಣಕಾಸು ಸದಸ್ಯ ಮತ್ತು ದಿ ಎಕನಾಮಿಸ್ಟ್ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಜೇಮ್ಸ್ ವಿಲ್ಸನ್ ಮಂಡಿಸಿದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತು ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು ಮತ್ತು 1857ರ ಮೊದಲ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತವು ಎದುರಿಸಿದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸಲಾಯಿತು.
ಬಂಡಾಯ ವಿಫಲವಾದ ನಂತರ, ರಾಣಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಜೇಮ್ಸ್ ವಿಲ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು, ತೆರಿಗೆ ರಚನೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಕಾಗದದ ನೋಟನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು, ಇದು ಇಂದಿಗೂ ಸರ್ಕಾರದ ಆದಾಯದ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲವಾಗಿದೆ.
ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರ ಮೊದಲು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಿತು ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಖಚಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಕಳಪೆಯಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಲೈಸೆನ್ಸ್ ತೆರಿಗೆ ಮಸೂದೆಯ ಯೋಜನೆಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಜೇಮ್ಸ್ ವಿಲ್ಸನ್ ಬಂದಾಗ, ಅವರು ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ ಎರಡು ಸ್ಪಷ್ಟ ಮಸೂದೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು – ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಪರಿಷ್ಕೃತ ಲೈಸೆನ್ಸ್ ತೆರಿಗೆ. ತಮ್ಮ ಹಣಕಾಸು ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ವರ್ಷಕ್ಕೆ 200 ರೂಪಾಯಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಗಳಿಸುವ ಜನರು ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಜೇಮ್ಸ್ ವಿಲ್ಸನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಮಾಸಿಕ ವೆಚ್ಚದ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಹಂಚಿಕೆ ಆಡಿಟ್ ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಬಂಡಾಯದ ನಂತರದ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತ ಅವರು ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು.
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾ ನಂತರದ ಮೊದಲ ಬಜೆಟ್
ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಹೊಸದಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೊದಲ ಯೂನಿಯನ್ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು 1947ರ ನವೆಂಬರ್ 26ರಂದು ಆರ್.ಕೆ. ಷಣ್ಮುಗಂ ಚೆಟ್ಟಿ ಅವರು ಮಂಡಿಸಿದರು, ಅವರು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು.
2019ರಿಂದ, ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಯೂನಿಯನ್ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಅವರ ಎಂಟನೇ ಸತತ ಬಜೆಟ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ.
Loading ...