‘ನಿದ್ರಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಮಾನವನ ಮೂಲಭೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆ, ಅದನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ’: ಹೈಕೋರ್ಟ್

ನಿದ್ರಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಮಾನವನ ಮೂಲಭೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆ, ಅದನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ. ನಿದ್ರಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಮಾನವನ ಮೂಲಭೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಒದಗಿಸದಿರುವುದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ರೇವತಿ ಮೋಹಿತೆ-ಡೇರೆ ಮತ್ತು ಮಂಜುಷಾ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಅವರ ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ಮನಿ ಲಾಂಡರಿಂಗ್ ತಡೆ ಕಾಯ್ದೆ (ಪಿಎಂಎಲ್ಎ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಮನ್ಸ್ ಹೊರಡಿಸಿದಾಗ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು “ಭೂ ಸಮಯ” ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯಕ್ಕೆ (ಇಡಿ) ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿತು.

“ಮಲಗುವ ಹಕ್ಕು / ಕಣ್ಣು ಮಿಟುಕಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಮಾನವನ ಮೂಲಭೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಾಗಿದೆ, ಅದನ್ನು ಒದಗಿಸದಿರುವುದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ” ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ತನ್ನ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.

ತನ್ನ ಬಂಧನವನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಬೇಕೆಂದು ಕೋರಿ 64 ವರ್ಷದ ಗಾಂಧಿಧಾಮ್ ನಿವಾಸಿ ರಾಮ್ ಕೊಟುಮಲ್ ಇಸ್ರಾನಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿತು.

ವಕೀಲರಾದ ವಿಜಯ್ ಅಗರ್ವಾಲ್, ಆಯುಷ್ ಜಿಂದಾಲ್ ಮತ್ತು ಯಶ್ ವರ್ಧನ್ ತಿವಾರಿ ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್ 7, 2023 ರಂದು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 10.30 ಕ್ಕೆ ಇಸ್ರಾನಿ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ತನಿಖೆಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಅವರ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇಡಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅವರನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದರು.

ಇಸ್ರಾನಿಯನ್ನು ರಾತ್ರಿಯಿಡೀ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ಸಂವಿಧಾನದ 21 ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾದ ಅವರ ಜೀವಿಸುವ ಹಕ್ಕಿನ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಅವರ ‘ಮಲಗುವ ಹಕ್ಕನ್ನು’ ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅಗರ್ವಾಲ್ ಹೇಳಿದರು.

ಇಸ್ರಾನಿ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಇಡಿ ರಾತ್ರಿ 10.30 ರಿಂದ ಮುಂಜಾನೆ 3 ರವರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಿದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಮಲಗುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಸ್ರಾನಿ ಅವರಿಗೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ, ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯ ನಂತರ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ಇಡಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಆತುರವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಗರ್ವಾಲ್ ಹೇಳಿದರು.

ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ದಿನಾಂಕದಂದು ಅಥವಾ ಅದರ ನಂತರ ಕೆಲವು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಕರೆಸಬಹುದಿತ್ತು. ಆಗಸ್ಟ್ 8, 2023 ರಂದು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 5.30 ಕ್ಕೆ ಇಸ್ರಾನಿಯನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ತೋರಿಸಲಾಯಿತು.

“ನಿದ್ರಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವುದು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ನಿದ್ರೆಯನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಮಾನವ ಹಕ್ಕು. ಈ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ನಾವು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ.
ನಿದ್ರೆಯ ಕೊರತೆಯು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ, ಅವನ ಮಾನಸಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು, ಅರಿವಿನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ.
ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವುದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅರಿವಿನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ರಾತ್ರಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ, ಹಗಲಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಬೇಕು” ಎಂದು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ.