ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಯು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರೈಲು ಜಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ 19,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ರೈಲುಗಳು ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಲಕ್ಷಾಂತರ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಪ್ರತಿದಿನ ಈ ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಡೀಸೆಲ್ನಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವ ರೈಲುಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ನಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವ ರೈಲುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಹಬೆಯಿಂದ ಚಲಿಸುವ ರೈಲುಗಳನ್ನು ಸಹ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಮಧ್ಯೆ, ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಇಂಧನದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವ ರೈಲನ್ನು ಈ ತಿಂಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಈ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲಿಗೆ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಅಥವಾ ಡೀಸೆಲ್ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇವು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡದ ಹಸಿರು ರೈಲುಗಳಾಗಿವೆ. ದೆಹಲಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ 89 ಕಿ.ಮೀ ಇರುವ ಜಿಂದ್ – ಸೋನಿಪತ್ ನಡುವೆ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲು ಸಂಚರಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ಮಾಹಿತಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿದೆ. ಪೇರಂಬೂರಿನ ರೈಲ್ ಕೋಚ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ (ಐಸಿಎಫ್) ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ.
ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲಿನ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಇದು ಗಂಟೆಗೆ 140 ಕಿಮೀ ನಿಂದ 200 ಕಿಮೀ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ರೈಲುಗಳನ್ನು 1500 ಅಶ್ವಶಕ್ತಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದೊಂದಿಗೆ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ತಯಾರಾದ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲು. ವಿಶ್ವದ ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 500 ರಿಂದ 600 ಅಶ್ವಶಕ್ತಿಯ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ 1500 ಅಶ್ವಶಕ್ತಿಯ ರೈಲುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಗಮನಾರ್ಹ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಇಂಧನ ರೈಲು ನಿರ್ಮಿಸಲು 80 ಕೋಟಿ ರೂ. ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಒಟ್ಟು 2,800 ಕೋಟಿ ರೂ. ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ 35 ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲು 10 ರೈಲು ಬೋಗಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲುಗಳು ಕಡಿಮೆ ಬೋಗಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಭಾರತೀಯ ರೈಲುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಬೋಗಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ, ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರೈಲುಗಳನ್ನು ಈಗ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, ಚೀನಾ, ಜರ್ಮನಿ, ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಡನ್ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತವು ಈಗ ಈ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ.