20 ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ಷೇರುಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅಜ್ಜನ ಹೂಡಿಕೆ; ಮೊಮ್ಮಗಳಿಂದು ʼಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿʼ

20 ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅಜ್ಜ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಮೊಮ್ಮಗಳು ಇಂದು ಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿಯಾಗಿರುವ ಪ್ರಸಂಗ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿದೆ.
ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ರಾಜಧಾನಿ ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಪ್ರಿಯಾ ಶರ್ಮಾ ಎಂಬುವವರ ಉದ್ಯಮಿ ಅಜ್ಜ 2004 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಗಳಿಕೆಯ ಭಾಗವನ್ನು ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದರು.

ಬ್ಲೂ-ಚಿಪ್ ನಿರ್ಮಾಣದ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಸ್ಥೆ ಲಾರ್ಸೆನ್ ಮತ್ತು ಟೂಬ್ರೊ (L&T) ನ 500 ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಈ ಹೂಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೆಚ್ಚು ದಿನ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎನಿಸುತ್ತದೆ, ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಬಹುತೇಕ ಇದನ್ನು ಮರೆತುಹೋಗಿದ್ದಾರೆ.

ಅವರ ಮರಣದ ನಂತರ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರಿಗೂ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸಮಯ ಕಳೆದಂತೆ ಎಲ್ & ಟಿ ಷೇರುಗಳಲ್ಲಿನ ಹೂಡಿಕೆಯ ಮೌಲ್ಯವೂ ಬೆಳೆಯುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದ ಮೃತರ ಮೊಮ್ಮಗಳು ಪ್ರಿಯಾ 2020 ರಲ್ಲಿ ಕೋವಿಡ್ ನಿಂದಾಗಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕಾಗಿ ಬಂತು. ಈ ವೇಳೆ ತನ್ನ ಅಜ್ಜ ಬರೆದಿದ್ದ ಉಯಿಲು ಪರಿಶೀಲಿಸುವಾಗ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಹೂಡಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಗೊತ್ತಾಯಿತು.

500 L&T ಷೇರುಗಳು ಈ ವೇಳೆಗೆ 4,500 ಷೇರುಗಳಾಗಿ ಬದಲಾಗಿತ್ತು. ಲಿಕ್ವಿಡಿಟಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿರುವ ಷೇರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದಾಗ ಸ್ಟಾಕ್ ವಿಭಜನೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 1:2 ವಿಭಜನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಷೇರನ್ನು ಎರಡಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೂಡಿಕೆಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸದೆ ಷೇರುದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಬೋನಸ್ ಷೇರುಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಷೇರುದಾರರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವೆಚ್ಚವಿಲ್ಲದೆ ಈಗಾಗಲೇ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಷೇರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿವೆ.

L&T ಷೇರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 500 ರಿಂದ 4,500 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದ್ದು , ಈ ಷೇರುಗಳ ಮೌಲ್ಯ ಸುಮಾರು 1.72 ಕೋಟಿ ರೂ. ಆಗಿತ್ತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಪ್ರಿಯಾ ಶರ್ಮಾ ಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿಯಾದಳು. ಆದರೆ ತಾತ ಹೂಡಿದ್ದ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಅಷ್ಟು ಸುಲಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಲು ಹಲವು ಸವಾಲುಗಳಿದ್ದವು. ಇದುವರೆಗೆ ಮರೆತುಹೋಗಿದ್ದ ಈ ಅದೃಷ್ಟವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯುವುದು ಸರಳವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.

ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಪ್ರಿಯಾ ತನ್ನ ಅಜ್ಜನ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಗಮನಾರ್ಹ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು. ಮೂಲ ಷೇರು ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರಗಳಿಲ್ಲದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಅಡೆತಡೆಗಳ ನಡುವೆ ಪ್ರಿಯಾ ತನ್ನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರತ್ವ ತೋರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು, ಅವರು ಲಾರ್ಸೆನ್ & ಟೂಬ್ರೊ ಕಂಪನಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದರು. ಕಂಪನಿಯು ಅನೇಕ ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿ ಔಪಚಾರಿಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಕೇಳಿತು. ತನಗೆ ತಜ್ಞರ ಸಹಾಯದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಂಡ ಆಕೆ ಕಳೆದುಹೋದ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಮರುಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಶೇರ್ ಸಮಾಧಾನ್ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು.

ಸಂಸ್ಥೆಯು ಪ್ರಿಯಾ ಅವರ ಅಜ್ಜನ ಉಯಿಲು ಸೇರಿದಂತೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಿತು. ಷೇರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರು ಮೂಲ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಕಾರಣ, ಕಂಪನಿಯು ಬಹು ಪರಿಶೀಲನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಇದು ಕಠಿಣ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶೇರ್ ಸಮಾಧಾನ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಕಂಡುಕೊಂಡಿತು.

ಉಯಿಲಿನ ಪ್ರೊಬೇಟ್ ಪಡೆಯುವುದು ಮೊದಲನೆಯದು ಮತ್ತು ಬಹುಶಃ ಅತ್ಯಂತ ಅಗತ್ಯವಾದ ಕೆಲಸವಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರೊಬೇಟ್ ಎನ್ನುವುದು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಉಯಿಲನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸತ್ತವರ ನಿಜವಾದ ಕೊನೆಯ ಪುರಾವೆಯಾಗಿರುವ ಮಾನ್ಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಟ್ ಅನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಿಸಲು, ಕಂಪನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯಾ ಅವರ ಕಾನೂನು ಸಲಹೆಗಾರರು ಪ್ರಿಯಾ ಅವರ KYC (ನಿಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ) ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನವೀಕರಿಸಲು L&T ಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿ ಪ್ರೊಬೇಟ್‌ಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ವಿವರವಾದ ಷೇರುದಾರರ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡರು.

ಷೇರು ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರದಲ್ಲಿನ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯಾ ಅವರ ಅಜ್ಜನ ಅಧಿಕೃತ ದಾಖಲೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಂಪನಿ ಗುರುತಿಸಿ ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಅಫಿಡವಿಟ್ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು.

ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಷೇರುಗಳ ಮೌಲ್ಯವು ಸಾಕಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತದಾಗಿದ್ದರಿಂದ L&T ಗೆ ಯಾರೋ ಒಬ್ಬರು ಹಣಕಾಸಿನ ಜಾಮೀನುದಾರರಾಗಿ ನಿಲ್ಲಬೇಕು ಮತ್ತು ಷೇರುಗಳ ವಿತರಣೆಗಾಗಿ ಜಾಮೀನು ಬಾಂಡ್‌ಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಬೇಕಿತ್ತು. ಶೂರಿಟಿಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ L&T ಶೂರಿಟಿಯು ರಕ್ತ ಸಂಬಂಧಿಯಾಗಿರಬಾರದು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪ್ರಿಯಾ ಅವರ ದೂರದ ಸಂಬಂಧಿ ಶೂರಿಟಿಗೆ ಮುಂದಾದರು. ಮಾತುಕತೆಗಳ ಬಳಿಕ ಅಗತ್ಯ ದಾಖಲಾತಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು L&T ಸಹ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪರಿಶೀಲನೆ (ವಂಚನೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು) ನಡೆಸಿತು.

ಕೊನೆಗೆ ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಸತತ ಪ್ರಯತ್ನದ ನಂತರ, ಪ್ರಿಯಾ L&T ನಿಂದ ನಕಲಿ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಅಜ್ಜನ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆದರು. ಈಗ ಅವರು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಮಿಲಿಯನೇರ್ ಆಗಿದ್ದಾರೆ.