ನವದೆಹಲಿ: ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಬಿ.ಎಡ್ ಪದವಿ ಪಡೆದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ನೇಮಕಾತಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ಛತ್ತೀಸ್ಗಢ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ತೀರ್ಪನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ನೇಮಕಾತಿಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಅರ್ಹತೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಡಿಪ್ಲೊಮಾ ಎಂದು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದೆ.
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿಗೆ, ಅಗತ್ಯ ಅರ್ಹತೆ ಡಿಇ 1 ಎಂದು 2021 ರ ನವೆಂಬರ್ 25 ರಂದು ರಾಜಸ್ಥಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಹಲವಾರು ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎಡ್ (ಡಿಪ್ಲೊಮಾ ಇನ್ ಎಲಿಮೆಂಟರಿ ಎಜುಕೇಶನ್) ಮತ್ತು ಬಿ.ಎಡ್ (ಬ್ಯಾಚುಲರ್ ಇನ್ ಎಜುಕೇಶನ್) ಅಲ್ಲ. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಕರ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಂಡಳಿಯ 2018 ರ ಅಧಿಸೂಚನೆಯು ಬಿ.ಎಡ್ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ಬೋಧನೆಗೆ ಅರ್ಹರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತು.
ದೇವೇಶ್ ಶರ್ಮಾ ವಿರುದ್ಧ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ. ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (2023), ರಾಜಸ್ಥಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 2018 ರ ಅಧಿಸೂಚನೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅನಿರುದ್ಧ ಬೋಸ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಸುಧಾಂಶು ಧುಲಿಯಾ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 21 ಎ ವಿಧಿ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು ಕಾಯ್ದೆ, 2009 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಖಾತರಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು 14 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ‘ಉಚಿತ’ ಮತ್ತು ‘ಕಡ್ಡಾಯ’ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಆದರೆ ಅಂತಹ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೀಡಬೇಕಾದ ‘ಗುಣಮಟ್ಟದ’ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಕಾರ, ಬಿ.ಎಡ್ ಪದವಿ ಪಡೆದವರು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ತರಗತಿಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಮೂಲ ಬೋಧನಾ ಮಿತಿಯನ್ನು ದಾಟಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ‘ಗುಣಮಟ್ಟದ’ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಏಪ್ರಿಲ್ 2024 ರಲ್ಲಿ ದೇವೇಶ್ ಶರ್ಮಾ ತೀರ್ಪಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಮತ್ತು ನೇಮಕಗೊಂಡವರಿಗೆ ತೊಂದರೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾದ ಯಾವುದೇ ತೀರ್ಪು ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸ್ವರೂಪದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದ್ದರೂ, ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ಕೋರಿ ಹಲವಾರು ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅರ್ಜಿಯು ದೇವೇಶ್ ಶರ್ಮಾ ಅವರ ಆದೇಶದ ನಂತರ ಛತ್ತೀಸ್ಗಢ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ತೀರ್ಪಿನಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸಿದೆ.