2020 ರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನದ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಕೇಂದ್ರ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಬುಧವಾರ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ವಿವಾಹದ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಪುರುಷರಂತೆಯೇ 18 ರಿಂದ 21 ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದೆ.
ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಅನುಮೋದನೆಯ ನಂತರ, ಸರ್ಕಾರವು ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ನಿಷೇಧ ಕಾಯಿದೆ, 2006 ಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಿದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿಶೇಷ ವಿವಾಹ ಕಾಯಿದೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯಿದೆ, 1955 ನಂತಹ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ತರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
ಜಯಾ ಜೇಟ್ಲಿ ನೇತೃತ್ವದ ಕೇಂದ್ರದ ಕಾರ್ಯಪಡೆಯು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2020 ರಲ್ಲಿ ನೀತಿ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಈ ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ‘ತಾಯ್ತನದ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳು, MMR (ತಾಯಿಯ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣ), ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಕಾರ್ಯಪಡೆ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಜಯಾ ಜೇಟ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿ, ಶಿಫಾರಸಿನ ಹಿಂದೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಉದ್ದೇಶವಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಾನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. NFHS 5(ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕುಟುಂಬ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮೀಕ್ಷೆ) ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯು ಈಗಾಗಲೇ ಒಟ್ಟು ಫಲವತ್ತತೆ ದರ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. ಇದರ ಹಿಂದಿನ ಕಲ್ಪನೆ(ಶಿಫಾರಸು) ಮಹಿಳೆಯರ ಸಬಲೀಕರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
NFHS 5 ರ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 2.0 ರ ಒಟ್ಟು ಫಲವತ್ತತೆ ದರ ಗಳಿಸಿದೆ, TFR ನ ಬದಲಿ ಮಟ್ಟ 2.1 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸ್ಫೋಟವು ಅಸಂಭವವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬಾಲ್ಯವಿವಾಹವು 2015-16 ರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ 27 ರಿಂದ 2019-21 ರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ 23 ಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಡೇಟಾ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ.
ಸಮತಾ ಪಕ್ಷದ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿರುವ ಜೇಟ್ಲಿ, ತಜ್ಞರೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ನಂತರ ಕಾರ್ಯಪಡೆಯ ಶಿಫಾರಸು ಬಂದಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಯುವ ವಯಸ್ಕರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುವತಿಯರ ನಿರ್ಧಾರವು ನೇರವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ನಾವು 16 ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಪಡೆದಿದ್ದೇವೆ. ಯುವಜನರನ್ನು ತಲುಪಲು 15 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಎನ್ಜಿಒಗಳನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಮುದಾಯಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹವು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರುವ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ. ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಸಮಾನವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಬೋರ್ಡ್ನಾದ್ಯಂತ, ನಾವು ಯುವ ವಯಸ್ಕರಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಎಂದರೆ ಮದುವೆಯ ವಯಸ್ಸು 22-23 ವರ್ಷಗಳು. ಕೆಲವು ಕಡೆಗಳಿಂದ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳು ಬಂದಿವೆ, ಆದರೆ, ಗುಂಪಿನಿಂದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆಯುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ನಾವು ಭಾವಿಸಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಜೂನ್ 2020 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಕಾರ್ಯಪಡೆಯು ನೀತಿ ಆಯೋಗದ ಡಾ.ವಿ.ಕೆ. ಪಾಲ್ ಮತ್ತು ಡಬ್ಲ್ಯುಸಿಡಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಸಕಾಂಗ ಇಲಾಖೆಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಬಾಲ್ಯವಿವಾಹವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ನಮಗೆ ಬಹುಮುಖಿ ವಿಧಾನದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ನಿರ್ಧಾರದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂಗೀಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸಮಗ್ರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ನಡೆಸಬೇಕೆಂದು ಅದು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ. ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ, ಸಾರಿಗೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸಬೇಕಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.
ಸಮಿತಿಯು ಲೈಂಗಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಶಾಲಾ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ. ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ತರಬೇತಿ, ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಜೀವನೋಪಾಯದ ವರ್ಧನೆಯು ಮದುವೆಯ ವಯಸ್ಸಿನ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರರು ಎಂದು ತೋರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ, ಪೋಷಕರು ಅವರನ್ನು ಬೇಗನೆ ಮದುವೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಎರಡು ಬಾರಿ ಯೋಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯಿದೆ, 1955 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 5 (iii) ವಧುವಿಗೆ 18 ವರ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ವರನಿಗೆ 21 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷ ವಿವಾಹ ಕಾಯಿದೆ, 1954 ಮತ್ತು ಬಾಲ್ಯವಿವಾಹ ನಿಷೇಧ ಕಾಯಿದೆ, 2006 ಸಹ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಪುರುಷರಿಗೆ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ 18 ಮತ್ತು 21 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಮದುವೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆಯ ಕನಿಷ್ಠ ವಯಸ್ಸು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.
2020-21ರ ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಪಡೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದರು. 1978 ರಲ್ಲಿ 1929 ರ ಹಿಂದಿನ ಶಾರದಾ ಕಾಯಿದೆಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮಹಿಳೆಯರ ವಿವಾಹದ ವಯಸ್ಸನ್ನು 15 ವರ್ಷದಿಂದ 18 ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತವು ಮುಂದುವರೆದಂತೆ, ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವಕಾಶಗಳು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. MMR ಅನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪೌಷ್ಠಿಕಾಂಶದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಅಗತ್ಯತೆಗಳಿವೆ. ತಾಯ್ತನವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಹುಡುಗಿಯ ವಯಸ್ಸಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಈ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ನೋಡಬೇಕಾಗಿದೆ.