ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ತನ್ನ ದೊಡ್ಡ ಹೂಡಿಕೆಯ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಪೇಮೆಂಟ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನಲ್ಲಿ ವಹಿವಾಟಿನ ವೆಚ್ಚ, ವಿನಿಮಯ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಡೆಬಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ನ ಪ್ರತಿ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಶುಲ್ಕ ಮತ್ತು ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿಗಳ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ (UPI) ಆಧಾರಿತ ನಿಧಿ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿದೆ. ಈ ಕುರಿತಂತೆ ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ. ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದೆ.
ಆಪರೇಟರ್ ಆಗಿ, ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.ಎಸ್.ನಲ್ಲಿನ ದೊಡ್ಡ ಹೂಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮರುಪಡೆಯುವ ತನ್ನ ನಡೆಯನ್ನು ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ. ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಣದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ರಿಯಲ್ ಟೈಮ್ ಗ್ರಾಸ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ (RTGS) ನಲ್ಲಿ RBI ವಿಧಿಸುವ ಶುಲ್ಕಗಳು ಗಳಿಕೆಯ ಸಾಧನವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ.
“ಆರ್‌.ಟಿ.ಜಿ.ಎಸ್. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಮೌಲ್ಯದ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ನೈಜ-ಸಮಯದ ವಹಿವಾಟನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು/ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಇದನ್ನು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸದಸ್ಯರನ್ನಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಇಂತಹ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ. ಉಚಿತ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆಯೇ? ಎಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದೆ.
ನ್ಯಾಷನಲ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಫಂಡ್ಸ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಫರ್ (NEFT) ಆಪರೇಟರ್ ಆಗಿ ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ., ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ. NEFT ಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಲಾಭದ ಉದ್ದೇಶವಿದ್ದರೂ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮರು ಪಡೆಯುವುದು ಸಮರ್ಥನೀಯ ಅಂತಾ ಹೇಳಿದೆ. ಅಂತಹ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಪೇಮೆಂಟ್‌ಗಳ ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣ ಮಾಡಿದ್ದರೂ ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಆರಂಭಿಕ ಅವಧಿ ಮೀರಿ ವಿಸ್ತರಿಸಬೇಕೇ ಎಂದು ಸಹ ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ. ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದೆ.
ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ. ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ತಕ್ಷಣದ ಪಾವತಿ ಸೇವೆ (ಐಎಂಪಿಎಸ್) ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಸಹ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಡೆಬಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ MDR (ವ್ಯಾಪಾರಿ ರಿಯಾಯಿತಿ ದರ) ಕಡಿತವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುವ ಬದಲು, ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಪೂರೈಕೆದಾರರ (PSPs) ನಡುವಿನ ಶುಲ್ಕಗಳ ವಿತರಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಪಾವತಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಆಪರೇಟರ್‌ಗಳು (PSOs) ಅನುಸರಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ. ಮುಂದಿಟ್ಟಿದೆ, 1) ನಿಯಂತ್ರಕ ಇಂಟರ್‌ಚೇಂಜ್ 2) ಪ್ರತಿ ವಹಿವಾಟು ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುವುದು.
ಡೆಬಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ ವಹಿವಾಟುಗಳಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕೆ ಎಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ. ಕೇಳಿದೆ. ಎಮ್‌ಡಿಆರ್ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಡ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿರುವ ಇತರ ಡೆಬಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ರುಪೇ ಕಾರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕೆ ಎಂಬ ಸವಾಲನ್ನೂ ಮುಂದಿಟ್ಟಿದೆ.
ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ MDR ಮತ್ತು ಇಂಟರ್‌ಚೇಂಜ್‌ಗೆ ಬಂದಾಗ ಕೆಲವು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್‌ಗಳಿಗೆ ಶುಲ್ಕಗಳು ವಿಪರೀತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ಬಡ್ಡಿದರಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಪಾವತಿಗಳಿಗೆ MDR ಅನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಸಂದರ್ಭ ಬರಬಹುದು ಎನ್ನಲಾಗ್ತಿದೆ. ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ವಹಿವಾಟುಗಳ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆಯೇ ಎಂಬುದು ಚರ್ಚೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ಅಂಶವಾಗಿದೆ.
UPI ನಲ್ಲಿನ ಶುಲ್ಕಗಳು ನಿಧಿ ವರ್ಗಾವಣೆ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಐಎಂಪಿಎಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಶುಲ್ಕಗಳಂತೆಯೇ ಇರಬೇಕು ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೂ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಬಹುದು. ವಿಭಿನ್ನ ಮೊತ್ತದ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಶ್ರೇಣೀಕೃತ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು. ಯುಪಿಐ ನಿಧಿ ವರ್ಗಾವಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಹಣದ ನೈಜ-ಸಮಯದ ಚಲನೆಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
UPI ಒಂದು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿ ನೈಜ-ಸಮಯದ ಇತ್ಯರ್ಥವನ್ನು ಸಹ ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಒಳಿತಿನ ಅಂಶ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಸಮರ್ಪಣಾ ಅಂಶಗಳಿಲ್ಲದ ಹೊರತು ಉಚಿತ ಸೇವೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಸಮರ್ಥನೆ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಆರ್‌.ಬಿ.ಐ. ವಾದ. ಆದರೆ ಅಂತಹ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಯಾರು ಭರಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ ಎಂದು ತನ್ನ ಸಮರ್ಥನೆಯನ್ನು ಅದು ಮುಂದಿಟ್ಟಿದೆ.
Loading ...