ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಆರ್ಬಿಐ) ಗುರುವಾರ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿಯು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಲೈಮ್ ಮಾಡದ ಠೇವಣಿಗಳು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 26% ರಷ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಗಿವೆ ಎಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2024 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ 78,213 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ತಲುಪಿದೆ, ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ವರದಿಯಾದ 62,225 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳಿಂದ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
ಸಹಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು 10 ವರ್ಷ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಖಾತೆದಾರರ ಕ್ಲೈಮ್ ಮಾಡದ ಠೇವಣಿಗಳನ್ನು ಆರ್ಬಿಐನ ಠೇವಣಿದಾರರ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿ (ಡಿಇಎ) ನಿಧಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ವರ್ಷದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆದಾರರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಖಾತೆಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಈ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ಖಾತೆಗಳು ಮತ್ತು ಠೇವಣಿಗಳನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಅಥವಾ ಕ್ಲೈಮ್ ಮಾಡದಂತೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸುವ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಬೇಕಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.
ಅಂತಹ ಖಾತೆಗಳ ನಿಯತಕಾಲಿಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು, ವಂಚನೆ ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು, ತ್ವರಿತ ದೂರು ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕುಂದುಕೊರತೆ ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಖಾತೆ ಮರುಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವಿಕೆ, ಕ್ಲೈಮ್ ಇತ್ಯರ್ಥ ಅಥವಾ ಮುಚ್ಚುವಿಕೆಗಾಗಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಖಾತೆಗಳು ಅಥವಾ ಕ್ಲೈಮ್ ಮಾಡದ ಠೇವಣಿಗಳ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಅವರ ನಾಮಿನಿಗಳು ಅಥವಾ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಆರ್ಬಿಐ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದೆ.
ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಳಗೆ ಕ್ಲೈಮ್ ಮಾಡದ ಠೇವಣಿಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಠೇವಣಿಗಳನ್ನು ಅವರ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಮಾಲೀಕರು/ಕ್ಲೈಮ್ದಾರರಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಪ್ರಸ್ತುತ ಉಪಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಈ ಸೂಚನೆಗಳು ಪೂರಕವಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.
ಏಪ್ರಿಲ್ 1, 2024 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ನವೀಕರಿಸಿದ ಸೂಚನೆಗಳು ಎಲ್ಲಾ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು (ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಗ್ರಾಮೀಣ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ) ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸಹಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ.
ಒಂದೇ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಬಹು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಲೈಮ್ ಮಾಡದ ಠೇವಣಿಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಠೇವಣಿದಾರರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಲು, ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಯುಡಿಜಿಎಎಂ – ಅನ್ಕ್ಲೈಮ್ಡ್ ಡೆಪಾಸಿಟ್ಸ್ ಗೇಟ್ವೇ ಟು ಆಕ್ಸೆಸ್ ಇನ್ಫಾರ್ಮೇಶನ್ ಎಂಬ ವೆಬ್ ಪೋರ್ಟಲ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ.