ವಿವಾಹಿತ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ಪುತ್ರರಿಗೂ ಪರಿಹಾರದ ಹಕ್ಕು: ʼಸುಪ್ರೀಂʼ ಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ಆದೇಶ

ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪ್ರೌಢ ಪುತ್ರರು, ಅವರು ವಿವಾಹಿತರಾಗಿದ್ದರೂ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರರಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ. ಅವರು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಅವರು ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರಲಿ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದಿರಲಿ, ಅವರ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಸಂಜಯ್ ಕರೋಲ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಶಾಂತ್ ಕುಮಾರ್ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರ ಪೀಠವು ಮೇಲ್ಮನವಿದಾರರಾದ ಸೀಮಾ ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಇತರರಿಗೆ ₹ 37,80,681 ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನೀಡಿತ್ತು. ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅವಲಂಬಿತರ ಬಗ್ಗೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಹೊಂದಿತ್ತು.

ಮೇ 13, 2015 ರಂದು, 50 ವರ್ಷದ ದೇವ್ ರಾಜ್ ತನ್ನ ಸ್ಕೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮನೆಯಿಂದ ಬೋದಿಪುರ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಬಸ್ ಚಾಲಕನ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಚಾಲನೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಡಿಕ್ಕಿ ಹೊಡೆದಿದೆ. ಈ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ದೇವ್ ರಾಜ್ ಸ್ಥಳದಲ್ಲೇ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದರು.

ಬಸ್ ಚಾಲಕ ನರಿಂದರ್ ಸಿಂಗ್ ಅಪಘಾತದ ನಂತರ ಪರಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪಂಜಾಬ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಪವರ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿದ್ದರು ಮತ್ತು ತಿಂಗಳಿಗೆ ₹ 50,000 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದ, ಅರ್ಜಿದಾರರು (ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪತ್ನಿ, ಮಗಳು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರು) ಮೋಟಾರು ಅಪಘಾತಗಳ ಕ್ಲೈಮ್ಸ್ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ₹ 50,00,000 ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.

ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ತನ್ನ ಆದೇಶದ ಮೂಲಕ, ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆದಾಯವನ್ನು ತಿಂಗಳಿಗೆ ₹ 23,345 ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ 7% ಬಡ್ಡಿಯೊಂದಿಗೆ ₹ 24,36,155 ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೀಡಿತ್ತು. ಎಲ್ಲಾ ನಾಲ್ವರು ಅರ್ಜಿದಾರರು ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ತೀರ್ಮಾನಿಸಿತ್ತು.

claimantಗಳು ಮತ್ತು ವಿಮಾ ಕಂಪನಿ ಎರಡೂ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದವು. ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ‘ಭವಿಷ್ಯದ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು’ ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದ ಕಾರಣ ನೀಡಲಾದ ಪರಿಹಾರವು ಸಾಕಷ್ಟಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರು ವಾದಿಸಿದ್ದರು. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಅರ್ಜಿದಾರರು 2 ರಿಂದ 4 ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಯಸ್ಕ ಮಕ್ಕಳು ಎಂದು ವಿಮಾ ಕಂಪನಿ ವಾದಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಅವಲಂಬಿತರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಾರದು ಎಂದು ವಾದಿಸಿತ್ತು. 25% ಕಡಿತದ ಬದಲು, 50% ಕಡಿತವನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಅದು ಹೇಳಿತ್ತು.

ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಎರಡೂ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು ಭಾಗಶಃ ಅನುಮತಿಸಿದ್ದು, ಇದು ಭವಿಷ್ಯದ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು 30% ದರದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲು ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಾದವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಯಸ್ಕ ಪುತ್ರರು ಮತ್ತು ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳು ಆತನನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದು, 50% ಕಡಿತವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ₹ 24,44,183 ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನೀಡಿತ್ತು.

ಅತೃಪ್ತರಾದ ಅರ್ಜಿದಾರರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ್ದು, ಮೇಲ್ಮನವಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಅರ್ಜಿದಾರರನ್ನು ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅವಲಂಬಿತರೆಂದು ಹೊರಗಿಡುವಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಗಮನಿಸಿದೆ. ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಕೀಲರ ವಾದವನ್ನು ಆಲಿಸಿದ ನಂತರ, “ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅವಲಂಬಿತರ ಬಗ್ಗೆ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಅಭಿಪ್ರಾಯದೊಂದಿಗೆ ನಾವು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ” ಎಂದು ಪೀಠ ಹೇಳಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ತೀರ್ಪನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಶುರೆನ್ಸ್ ಕಂಪನಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ v. ಬೀರೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಇತರರು (2020), ಇದು ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪ್ರಮುಖ, ವಿವಾಹಿತ ಮತ್ತು ಸಂಪಾದಿಸುವ ಪುತ್ರರು, ಕಾನೂನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಾಗಿ, ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕೋರಲು ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಅವರು ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರಲಿ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದಿರಲಿ ಅವರ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದೆ.

ಆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಪುತ್ರರು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕೇವಲ ₹ 1,50,000 ಗಳಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಇದು ಅವರನ್ನು ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಗಮನಿಸಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಪೀಠವು ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಗ ಶಾಶಿ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಅವರು ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಪಂಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಇತರ ಮಗ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಉದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದರು ಎಂದು ಅದು ಗಮನಿಸಿದೆ. ಇಬ್ಬರೂ ಪುತ್ರರು ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಕೂಡ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪರಿಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ.

“ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರು ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಅಥವಾ ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂತೆಯೇ, ಬೀರೇಂದ್ರದಲ್ಲಿನ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಿ, ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳನ್ನು ಪರಿಹಾರದಿಂದ ಹೊರಗಿಡಲು ಯಾವುದೇ ಕಾರಣವಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಈ ಅವಲಂಬಿತರನ್ನು ಹೊರಗಿಡುವಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಪೀಠ ಹೇಳಿತು.

ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅದರಂತೆ ಸಿವಿಲ್ ಮೇಲ್ಮನವಿಯನ್ನು ಅನುಮತಿಸಿದ್ದು ಮತ್ತು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು MACT ನಿಂದ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಿತು.