ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು: ನೀವು ತಿಳಿಯಲೇಬೇಕು ಈ ಸಂಗತಿ

ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೈಲು ಜಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ರೈಲ್ವೆ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯೋಗದಾತರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಇದರಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

1837 ರಲ್ಲಿ, ಮೊದಲ ಆವಿ ಚಾಲಿತ ರೈಲ್ವೆ ಮದ್ರಾಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಓಡಿತು ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ರೈಲು 1853 ರಲ್ಲಿ ಮುಂಬೈ ಮತ್ತು ಥಾಣೆ ನಡುವೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಇತರ ಸಾರಿಗೆಗಳಂತೆ, ರೈಲ್ವೆಗಳು ಕೆಲವು ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಕೆಲವು ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ಹಲವಾರು ನಿಬಂಧನೆಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಈ ವರದಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನಾವು ನೋಡೋಣ.

ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು

• ಎರಡು ನಿಲುಗಡೆ ನಿಯಮ: ಯಾರಾದರೂ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ರೈಲು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಟಿಸಿ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಆಸನವನ್ನು ನೀಡುವ ಮೊದಲು ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಅಥವಾ ರೈಲು ಮುಂದಿನ ಎರಡು ನಿಲುಗಡೆಗಳನ್ನು ದಾಟುವವರೆಗೆ ಕಾಯಬೇಕು. ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮುಂದಿನ ಎರಡು ನಿಲುಗಡೆಗಳಲ್ಲಿ ರೈಲು ಹಿಡಿಯಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. (ಈಗ ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದಷ್ಟು ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಗಮನಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ)

• ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರ: ರೈಲು 3 ಗಂಟೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ತಡವಾಗಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಅನಾನುಕೂಲವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅವರು ಟಿಕೆಟ್ ದರದ ಪೂರ್ಣ ಮರುಪಾವತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರೀಮಿಯಂ ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವವರು ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಸಹ ಪಡೆಯಬಹುದು.

• ಪೂರ್ಣ ಮರುಪಾವತಿಯ ಹಕ್ಕು: ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ನಿಗದಿತ ಸಮಯದ ಮಿತಿಯೊಳಗೆ ಟಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಅವರು ಟಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ 100 ಪ್ರತಿಶತ ಮರುಪಾವತಿಯನ್ನು ಕ್ಲೈಮ್ ಮಾಡಬಹುದು.

• ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಛತೆ: ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ‘ಕ್ಲೀನ್ ಮೈ ಕೋಚ್’ ಉಪಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಕೋರಬಹುದು. ಅವರು ತಮ್ಮ PNR ಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ 139 ಗೆ SMS ಕಳುಹಿಸಬೇಕು ಅಥವಾ ರೈಲ್ವೆಯ ಅಧಿಕೃತ ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು.

• ಆಹಾರ ಮತ್ತು ನೀರು: ಕ್ಯಾಟರಿಂಗ್ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವವರು ಶುದ್ಧ ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಅರ್ಹರು. ರೈಲಿನ ಕ್ಯಾಟರಿಂಗ್ ಸೌಲಭ್ಯವು ಕಳಪೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡಿದರೆ, ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ‘ರೈಲ್ ಮದದ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್’ ಅಥವಾ 139 ಸಹಾಯವಾಣಿ ಮೂಲಕ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.

• ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಹಾಯ: ಪ್ರತಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕನು ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಅವರು ರೈಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ನಿಲ್ದಾಣ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ 139 ಗೆ ಡಯಲ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅದನ್ನು ವಿನಂತಿಸಬಹುದು.

• ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆ: ಭದ್ರತಾ ಕಾಳಜಿಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ರೈಲ್ವೆ ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆ (RPF) ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಬಹುದು. ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಹಾಯ ಪಡೆಯಲು RPF ಸಹಾಯವಾಣಿ (182) ಗೆ ಡಯಲ್ ಮಾಡಬಹುದು.

• ದೂರು ದಾಖಲಿಸುವುದು: ಕಿರುಕುಳ, ಕಳ್ಳತನ ಅಥವಾ ಕಳಪೆ ಸೇವೆಯ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ರೈಲ್ ಮದದ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್, 139 ಸಹಾಯವಾಣಿ ಮೂಲಕ ದೂರುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಅವರು ಮುಂದಿನ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ FIR ಅನ್ನು ದಾಖಲಿಸಬಹುದು.