ಮೃತ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರ ಮದುವೆಯಾದ ಮಗಳಿಗೂ ಹಕ್ಕು: ರಾಜಸ್ಥಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು

ರಾಜಸ್ಥಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ, ಮೃತ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರ ಮದುವೆಯಾದ ಮಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿತರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಆಕೆಗೆ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಇಲಾಖೆಗೆ (PHED) ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದಿನೇಶ್ ಮೆಹ್ತಾ ಅವರ ಏಕಸದಸ್ಯ ಪೀಠವು ಭಾವನಾ ಕನ್ವರ್ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಯ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವಾಗ ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಭಾವನಾ ಕನ್ವರ್ ಅವರ ತಾಯಿ ಶಕುಂತಲಾ ಭಾಟಿ, PHED ನೌಕರರಾಗಿದ್ದು, ಸೇವಾ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದ ನಂತರ ಮರಣೋತ್ತರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕೋರಿದ್ದರು.

ಈ ತೀರ್ಪು ಮದುವೆಯಾದ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಮಾನ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ನಿದರ್ಶನವಾಗಿದೆ, ಇದು ರಾಜಸ್ಥಾನ ಸಿವಿಲ್ ಸರ್ವೀಸಸ್ ಪಿಂಚಣಿ ನಿಯಮಗಳು, 1996 ರ ಹಿಂದಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಿಗೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದೆ.

ಅರ್ಜಿದಾರರ ತಾಯಿ ಶಕುಂತಲಾ ಭಾಟಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ (PHED) ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ತಾಯಿಯ ನಿಧನದ ನಂತರ, ಭಾವನಾ, ತನ್ನ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರೊಂದಿಗೆ ಪಿಂಚಣಿ, ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮತ್ತು ಗಳಿಸಿದ ರಜೆಯ ನಗದೀಕರಣ ಸೇರಿದಂತೆ ಮರಣೋತ್ತರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.

ಶಕುಂತಲಾ ಭಾಟಿ ತಮ್ಮ ಸೇವಾ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಫಲಾನುಭವಿಯನ್ನು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡದ ಕಾರಣ, ರಾಜಸ್ಥಾನ ಸಿವಿಲ್ ಸರ್ವೀಸಸ್ ಪಿಂಚಣಿ ನಿಯಮಗಳು, 1996 ರ ನಿಯಮ 54 ಮತ್ತು ನಿಯಮ 56 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾವನಾ ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದು, ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಅವಲಂಬಿತರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪಿಂಚಣಿ ಇಲಾಖೆ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿತು. PHED ಇಲಾಖೆಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ನಂತರ, ಭಾವನಾ ಕನ್ವರ್ ಇಲಾಖೆಯ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕ ಮತ್ತು ತಾರತಮ್ಯವೆಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ರಾಜಸ್ಥಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.

ರಾಜಸ್ಥಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಎರಡೂ ಕಡೆಯ ವಾದಗಳನ್ನು ಆಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಭಾವನಾ ಕನ್ವರ್ ಪರವಾಗಿ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು, ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳು, ಮದುವೆಯಾದ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರ ನಿಧನದ ನಂತರ ಆರ್ಥಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿತು.

PHED ನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಮುಖ್ಯ ಇಂಜಿನಿಯರ್, ಜೋಧಪುರದ ಮುಖ್ಯ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಮತ್ತು ಜೋಧಪುರದ ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆಂಟ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಮೂಲಕ ರಾಜಸ್ಥಾನ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಈ ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು: ಭಾವನಾ ಕನ್ವರ್ ಅವರನ್ನು ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವಾ ನಿಯಮಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಅವಲಂಬಿತರೆಂದು ಗುರುತಿಸಿ, ಪಿಂಚಣಿ, ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮತ್ತು ರಜೆ ನಗದೀಕರಣ ಸೇರಿದಂತೆ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಆರ್ಥಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನಾಲ್ಕು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಿ ವಿತರಿಸಿ, ಮೃತ ನೌಕರರ ಎಲ್ಲಾ ಕಾನೂನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಿಗೆ, ಅನ್ವಯಿಸಿದರೆ, ನಿಗದಿತ ಕ್ಲೈಮ್ ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರ ಪಾಲನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆಯೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ ಎಂದಿದೆ.