ಈಗ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲರ ಬಳಿ ಇರುವ ಅಸ್ತ್ರ ಮೊಬೈಲ್. ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಅನೇಕ ಉಪಯೋಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಸಂದೇಹವಿಲ್ಲ. ಇದು ನಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಮೊಬೈಲ್ ಮೂಲಕ ಕೆಲವು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕ್ಷಣಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಆದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಅಂಶವೂ ಇರುತ್ತದೆ.
ಮೊಬೈಲ್ನಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಅಂತಹ ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಜನರು ಯಾವುದೇ ಉದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದೆ ಫೋನ್ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ರೀಲ್ಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಅನ್ನು ದಿನಕ್ಕೆ 58 ಬಾರಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಸರಾಸರಿ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೊಬೈಲ್ ವೀಕ್ಷಣೆ ಅವಧಿ ದಿನಕ್ಕೆ 7 ಗಂಟೆಗಳು.
ಮೊಬೈಲ್ನ ಅತಿಯಾದ ಬಳಕೆ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿಕಾರಕ ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಗೊತ್ತು. ಇದು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ದೈಹಿಕವಾಗಿಯೂ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಅತಿಯಾದ ಮೊಬೈಲ್ ಬಳಕೆಯಿಂದ ನಿದ್ರೆಯ ಚಕ್ರವು ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾಗುತ್ತದೆ, ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ, ಆಲೋಚನಾ ಶಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ತಲೆನೋವು ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆ ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾಗುತ್ತದೆ.
ಡೋಪಮೈನ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ – ಕೆಲವರು ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದ ತಕ್ಷಣವೇ ಮೊಬೈಲ್ ನೋಡಲಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೆಸೇಜ್ಗಳನ್ನು ಚೆಕ್ ಮಾಡುವುದು, ಜಾಲತಾಣಗಳನ್ನು ಬ್ರೌಸ್ ಮಾಡುವುದು ಹೀಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ನೋಡುತ್ತ ಕಾಲ ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಜನರು ಯಾವಾಗಲೂ ಅಪ್ಡೇಟ್ ಆಗಿರಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮೆದುಳು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಮೊಬೈಲ್ ಅನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಲು ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಡೋಪಮೈನ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಂತೋಷದ ಹಾರ್ಮೋನ್. ಹಾಗಾಗಿ ಆ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ಆಸೆ ಹೆಚ್ಚಿ ಕ್ರಮೇಣ ಅದು ಚಟವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೊಬೈಲ್ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೆಲವೊಂದು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು. ಫೋನ್ ಇಡುವ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಆಗಾಗ ಬದಲಾಯಿಸಿ. ಮೆದುಳು ಮೊಬೈಲ್ ಅನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಲು ಸಂಕೇತವನ್ನು ನೀಡಿದಾಗ ಮತ್ತು ಕೈಯನ್ನು ಜೇಬಿಗೆ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಫೋನ್ ಅನ್ನು ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಬಾರದು ಎಂಬುದು ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ.
ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್ನ ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್ಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ನೋಟಿಫಿಕೇಶನ್ಗಳನ್ನು ಆಫ್ ಮಾಡಿಬಿಡಿ. ಇದು ನಿಮ್ಮ ಗಮನವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಫೋನ್ನತ್ತ ತಿರುಗಿಸದಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಮುಖ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ಫೋನ್ ಅನ್ನು ದೂರವಿಡಿ. ಮಲಗುವ ಮುನ್ನ ಮೊಬೈಲ್ ಅನ್ನು ದೂರದಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ. ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದಾಗ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಫೋನ್ ಇರಬಾರದು. ಈ ರೀತಿ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಬೆಳಗಿನ ಸಮಯವನ್ನು ಇತರ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ದಿನದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯವನ್ನು ಪುಸ್ತಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಳೆಯಿರಿ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಫೋನ್ ಸ್ವಿಚ್ ಆಫ್ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ. ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ಅನ್ನು ಏರೋಪ್ಲೇನ್ ಮೋಡ್ನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ. ಮೊಬೈಲ್ ಬದಲು ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯನ್ನು ಬೇರೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿ. ಗಾರ್ಡನಿಂಗ್, ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಭೇಟಿ, ವಾಕಿಂಗ್ ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು.
ದಿನಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಠ 2-3 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಮೊಬೈಲ್ ನಿಂದ ದೂರ ಉಳಿಯುವ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ. ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ ಮೊಬೈಲ್ ಅನ್ನು ದಿನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ 2-3 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಬಳಸಬೇಕು. ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಟೈಮ್ ಅಪಾಯಕಾರಿ.