ನವದೆಹಲಿ: ನಾವು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಬಯಸಿದರೆ ಉತ್ತಮ ನಿದ್ರೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಇದು ನಮಗೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದಿನವನ್ನು ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಉತ್ತಮ ನಿದ್ರೆಯ ರಾತ್ರಿ ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ, ಮನಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ.
ನಿದ್ರೆಯ ಕೊರತೆಯು ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗಗಳ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಲಗುವ ಹಕ್ಕು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು ಎಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆಯೇ? ಸಂವಿಧಾನದ ಅನುಚ್ಛೇದ 21 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನು ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯಿಲ್ಲದೆ ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ಮಲಗಲು ಅರ್ಹನಾಗಿದ್ದಾನೆ.
ಆರ್ಟಿಕಲ್ 21: ಮಲಗುವ ಹಕ್ಕು
ನಿದ್ರೆಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಆರ್ಟಿಕಲ್ 21 ರ ‘ಜೀವಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂವಿಧಾನದ ಅನುಚ್ಛೇದ 21 ರ ಪ್ರಕಾರ, “ಕಾನೂನಿನಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಜೀವನ ಅಥವಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದಿಂದ ವಂಚಿತನಾಗಬಾರದು”.
2012 ರಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಬಾಬಾ ರಾಮ್ದೇವ್ ಅವರ ರ್ಯಾಲಿಯಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದ್ದ ಜನಸಮೂಹದ ಮೇಲೆ ಪೊಲೀಸರು ಕೈಗೊಂಡ ಕ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಕರಣದ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ಪೊಲೀಸರ ಕ್ರಮವು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕಿನ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು.
ಮನುಷ್ಯನು ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಉಳಿವಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಆರೋಗ್ಯದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿದ್ರೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಆದ್ದರಿಂದ, ನಿದ್ರೆಯು ಮೂಲಭೂತ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಾಗಿದೆ, ಅದು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಜೀವನದ ಅಸ್ತಿತ್ವವೇ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿದ್ರೆಯನ್ನು ಮೂಲಭೂತ ಮಾನವ ಹಕ್ಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಸಯೀದ್ ಮಕ್ಸೂದ್ ಅಲಿ ವರ್ಸಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಹೈಕೋರ್ಟ್ “ಸಂವಿಧಾನದ 21 ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನು ಯೋಗ್ಯ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಅರ್ಹನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ಮಲಗುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ದುಡಿಯುವ ಮನುಷ್ಯನ ನಿದ್ರೆ ಸಿಹಿಯಾಗಿದೆ. ನಿದ್ರೆ ಪ್ರಶಾಂತತೆಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. ನಿದ್ರೆಯ ಕೊರತೆಯು ಏಕಾಗ್ರತೆಯ ಕೊರತೆ, ಕಿರಿಕಿರಿ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಮೌನವು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ, ದೇಹವನ್ನು ಶಕ್ತಿಯುತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮರೆಯುವಂತಿಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಏಕಾಂತವನ್ನು ನಾಗರಿಕನು ಸಂಗಾತಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಸರಿಯಾದ ನಿದ್ರೆ, ಶಾಂತಿಯುತ ಜೀವನ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದ ಆಲೋಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದುವ ಇತರರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಹಕ್ಕು ಯಾರಿಗೂ ಇಲ್ಲ” ಎಂದು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ.